Sinds 2024 ben ik predikant van de Franssprekende Waalse Kerk Amsterdam. De identiteit van de kerk doet mij sterk denken aan die van de Dutch Church. Beide kerken zijn opgericht door Protestantse vluchtelingen in de zestiende eeuw. Beide kerken zijn altijd trouw gebleven aan de ‘vreemde’ taal. Er zijn meer dwarsverbanden. Zo kwam Bertjan erachter dat de familie van Caesar Calandrini, predikant van de Dutch Church in de zeventiende eeuw, lid was van de Waalse Kerk Amsterdam. De broer van deze Calandrini was een belangrijk investeerder in de VOC en betrokken bij slavenhandel. Er waren meer Waalse leden actief in de slavenhandel. De afgelopen jaren is daar uitvoerig onderzoek naar gedaan. Dat past in een trend in Nederland om aandacht te schenken aan de duistere perioden uit onze geschiedenis. Dat geldt met name voor het slavernijverleden. De Oranje’s, de staat, rijke families en bedrijven laten hun geschiedenis nauwkeurig onderzoeken op dit punt. De Koning heeft vorig jaar zijn excuses aangeboden voor de rol van zijn familie.
Hoe moeten we nu verder? Samen met oud-politica Kathleen Ferrier (dochter van de eerste president van Suriname) pleit ik al jaren voor een Waarheids- en Verzoeningscommissie in Nederland, gebaseerd op de commissie onder leiding van Desmond Tutu in Zuid-Afrika. Onder de nazaten van de tot slaaf gemaakten is er nog steeds veel pijn in Nederland. Ze voelen zich niet gezien en hebben nog steeds te maken met discriminatie. Het begint volgens Tutu met de waarheid. Met de feiten. Wat is er gebeurd? Welke invloed heeft dat gehad, toen en nu? Pas als de feiten worden onderzocht en erkend komt er ruimte voor verzoening. Want dat is de volgende stap die we moeten zetten. Excuses aanbieden zijn geen doel op zich maar het startpunt van een langdurig proces. Dat vraagt om de bereidwilligheid om te veranderen. En om de wil om met elkaar een gezamenlijke toekomst op te bouwen. In dat proces kunnen de beginjaren van de Dutch Church en de Waalse Kerk tot voorbeeld dienen. Daarmee doel ik op een geest van gastvrijheid en nieuwsgierigheid. Op ondernemerschap. En op de ambitie om je samen in te zetten voor het welzijn van het grotere geheel.
Joost Röselaers
Predikant van de Remonstrantse Kerk Bussum en de Waalse Kerk Amsterdam